Çocuğa Ne Zaman Telefon Verilmeli?

Çocuğunuz 10 veya 12 olan zaman, ebeveynler olarak karar vermeniz gereken temel sorunlardan birisi çocuğunuza telefon verip vermemek olacaktır. Özellikle arkadaşları telefon kullanmaya başladığında çocuğunuz cep telefonu isteğini daha şiddetli bir şekilde dile getirmeye başlayabilir. Hatta ebeveyn olarak sizler cep telefonu verme taraftarı olmasanız bile, çocuğunuz bağımsız olmaya başladığında, özellikle yalnız seyahat etmeye başlamışsa, onunla iletişim kurabilmeyi isteyeceksiniz.

Ancak çocuğa cep telefonu vermek bir dizi endişeyi beraberinde getiriyor:

• Maliyet: Çocuğun kolay bir şekilde kaybedebileceği veya kırabileceği bir nesneye para harcamalı mıyız?
• Kaçak Veri Ücretleri: Faturanız çocuğunuzun bilinçsizce kullanımından dolayı fırlayabilir ve oyunlara ya da diğer uygulamalar ile ilgili ödeme sayfalarına ciddi ücretler ödemek zorunda kalabilirsiniz.
• Çizgiyi aşmak: Çocuğunuzun uygunsuz metin ve içerikler (şiddet, korku ya da cinsel içerik vb.) görmeyeceğinden emin olmanız çok mümkün olmayabilir. Bu tarz durumlar çocuğunuza ciddi zararlar verebilir.
• Siber Tehditler: Mobil cihaz çocuk tarafından ne kadar fazla kullanılırsa, siber zorbalık tehdidi riski de o kadar yüksek olur. Ayrıca, çocuk medyasına kendisini kaptırması dolayısıyla sosyallik ve diğer gelişim alanlarında çok şey kaçırabilirler.
• Aile İçi Etmenler: Uzun uğraşlar sonunda yemek masasına, elinde telefonla gelen ve yemek boyunca ekrandan gözünü bir an bile ayırmayan çocuğunuzun bu tavırlarının ne kadar hoşunuza gideceğini düşünün. Birçok ebeveyn için, telefonun en tehdit edici yanı, çocuk için ne kadar dikkat çekici olduğudur.

Bütün bu risklere rağmen günümüz şartlarında çocuğunuza telefon vermek zorunda kalma ihtimaliniz yüksek. Peki doğru zamanı nasıl belirleyeceksiniz?

Sadece Yaşla İlgili Değil

Uzmanlar, “Çocuğa ne zaman telefon verilmeli?”, sorusunun 10 ile 12 yaş arası çocukları olan ebeveynler tarafından sıklıkla sorulduğunu söylüyor. Uzmanların ortak görüşü ise çocuğa telefon vermek için doğru zamanın yaşla değil, çocuğun sosyal farkındalık düzeyi ve teknolojinin ne anlama geldiğini anlaması ile ilgili olduğu yönünde. Örneğin 12 yaşında ve sosyal olarak daha olgun bir çocuk, 15 yaşında sosyal olgunluk ve farkındalığı düşük olan başka bir çocuktan önce telefon kullanmaya başlayabilir.

Uzmanlar, çocuğa cep telefonu vermek ile ilgili karar verebilmeleri için ebeveynlere yardımcı olabilecek birkaç soruya yanıt vermelerini tavsiye ediyorlar:

• Çocuğunuz sıklıkla bir şeyleri kaybediyor mu?
• Ona bir şeyin çok önemli olduğunu söylerseniz, onunla özel olarak ilgileniyor mu veya birkaç gün sonra tamamen unutuyor mu?
• Çocuğunuz parasını ne kadar iyi değerlendiriyor?
• Bir oyunla ilgili dürtüsel olarak daha fazla harcama yapma eğiliminde mi?
• Çocuğunuz sosyal olayları ne kadar iyi kavrayabiliyor?
• Çocuğunuz teknoloji konusunda ne kadar bilinçli?
• Çocuğunuzun bilgisayar ve oyun konsolları ile arası nasıl?

Özellikle çocuğunuzun sosyal farkındalığının ne düzeyde olduğunun farkında olun. Eğer sosyal farkındalığı düşükse ve ilişkileri zayıfsa, bu açığı sosyal medyada mesajlaşarak ve paylaşım yaparak kapatmaya çalışabilir.

Çocuğunuz bilgisayar ve oyun konsolları gibi video oyunları ile çok uzun zamanlar geçirmeye alışmış ise telefonu kapatmakta zorlanabilir.

Cep telefonları ve DEHB

Akıllı telefon sürekli olarak uyarıcı olduğundan, özellikle DEHB olan çocuklar için problem oluşturabilir. DEHB ve davranış bozuklukları uzmanları bu uyaranların fazlalığına karşı direnmenin dikkat eksikliği ve hiperaktivite sorunu olan bir çocuk için son derece zor olduğunu ve ev ödevi veya ailecek yemeğe oturma gibi aktiviteleri daha sıkıcı bulacakları için direnç göstereceklerini ifade ediyorlar.

Cep telefonları ayrıca, çocuklar için, özellikle de belirli yatkınlıkları olan DEHB’li çocuklar için daha riskli olabilir. Dürtüsellik, daha sonra pişman olabilecekleri bir şey göndermelerini veya yarattığınız her şeyin siber alanda kaydedildiği bir dünyada, ciddi ve uzun süreli hatalar yapma riskini arttırır.

Çok akıllı olmayan telefon

Çocuğunuzun bir akıllı telefonla güvenilmeye hazır olduğunu düşünmüyorsanız, seçeneklerden biri sadece aramaya ve mesajlaşmaya izin veren bir telefon vermektir.

Ancak uzmanlar, daha az teknolojik özellik barındıran telefon verme yolunu tercih eden ebeveynlere, çocuklarının daha teknolojik (yani akıllı) telefonları da nasıl kullanacaklarını öğrenmeleri gerektiğini hatırlatır. Bu durum, akıllı telefon aldıklarında veya sosyal medyaya maruz kaldıklarında, karşılarına çıkabilecek durumlarla ilgili etkili ve uygun kararlar almayı bilmedikleri için belirli olumsuzluklar yaşamalarına neden olabiliyor.

Akıllı Telefon Vermeden Önce

Çocuklarına tam anlamıyla teknolojik, yani akıllı telefon vermeye karar veren ebeveynler için, uzmanlar, telefonu almadan önce bir konuşma yaparak açık ve net kurallar koymanızı öneriyor. İşte ebeveynlerin çocuklarının cep telefonu kullanımına uygulayabilecekleri bazı örnek kurallar:

• Çocuğun telefonunun şifresini bildiğinizi ve akıllı bir şekilde kullandığından emin olmadığınızda, telefonu geri alma hakkına sahip olduğunuzu ifade edin.
• Hem televizyon izleme saati hem de telefonla vakit geçirme saati için sınırları ayarlayın. Uzmanlar, bu kuralın özellikle ekrandan ayrılmakta zorluk çeken çocuklar çok önemli olduğunu ifade ediyorlar.
• Veri kullanım planı ve oyun ya da uygulama giderlerini karşılamak için ne kadar para ayırabileceğinize dair sınırlamalar üzerinde anlaşın.
• Telefon kaybolursa veya bozulursa sonuçların ne olacağını belirleyin. Hemen değiştirilecek mi yoksa bir yaptırımı olacak mı?
• Gece geç saatlerde veya aile etkinlikleri gibi, telefon kullanımına izin vermeyeceğiniz saatleri belirtin. Uzmanlar “Telefonla uyumak yok” diyor ve “Ev ödevleri ve aile yemekleri sırasında telefon kapalı kalmalı.” diye ekliyorlar.
• Çok önemli ve duygusal konuşmalar için mesaj ya da telefon araması kullanılmamalı, yüz yüze konuşma tercih edilmelidir. Uzmanlar, telefonun rahatsız edici durumlardan saklanmak veya kaçmak için kullanılmaması gerektiğini vurguluyor.
• Çocuklarınızın kullandığı sosyal medya sitelerini izleyin ve bunu yaptığınızın farkında olmalarını sağlayın. Uzmanlar “Çocuklar, ebeveynleri gönderdikleri hemen hemen her şeyi okuyormuş gibi temkinli davranmalı” diye açıklıyor.

Ebeveynler farklı kurallar koymayı seçebilirken, bu noktada en çok dikkat edilmesi gereken konu kuralların açık, net ve anlaşılır olduklarından emin olmanızdır. Uzmanlar kuralları koymadan önce “Çocuklarınızı zaman içinde iyi kararlar almaları için eğitiyorsunuz” diye açıklıyor ve “Sonunda, sizi terk ettiklerinde, bu iyi kararları kendi başlarına da alabileceklerine güveniyor olmalısınız.” diye ekliyorlar.