NLP ile İlişki Yönetimi ve NLP’nin Yararları

NLP’nin ilk ve en önemli ilkesi, ilişki, özellikle de karşılıklı güven ve saygıya dayanan, uyum içinde bilinen ahenkli ve yüksek kaliteli ilişkidir. Bu yazımızda sizlere hem NLP ile ilişki yönetimi hem de NLP’nin yararları konularından bahsedeceğiz. NLP, uyumu, insan ilişkilerinin temel taşı sayar. Uyum, karşımızdaki kişinin dikkatini tutabilme ve güven duygusu yaratabilme yeteneğidir,

Öğrenilerek kazanılan her beceri gibi, uyum da öğrenilebilen ve geliştirilebilen bir beceridir. Psikolog Phil mc Graw’a göre, tüm insanların on ortak özelliği vardır:

1. Tüm insanların bir numaralı korkusu, reddedilme korkusudur.
2. Tüm insanların bir numaralı ihtiyacı, kabul görme ihtiyacıdır.
3. İnsanlar üzerinde etkin olabilmek için onların özsaygılarını koruyacak ya da geliştirecek şekilde davranmak gerekir.
4. Herkes, her duruma “bunda benim için ne var?” diye yaklaşır.
5. İnsanlar ancak anladıkları şeyi işitir ve anlamlandırır.
6. Herkes, kişisel olarak kendileri için önemli olan şeyler hakkında konuşmayı tercih eder.
7. İnsanlar kendilerinden hoşlanan insanlardan hoşlanır, güvenir ve inanır.
8. İnsanlar genellikle görünen nedenlerin dışındaki nedenlerden dolayı yaptıkları şeyi yaparlar
9. En olgun insan bile basit davranışlarda bulunabilir.
10. Herkes toplumsal maske takar ve kişiyi görebilmek için ardına bakmak gerekir.

Doyurulmamış her türlü ihtiyaç, kişinin nesnel olabilme yetisini köreltir. Bir şeye, bir duyguya, bir kişiye ihtiyaç duyduğuna inanan insan, ihtiyaçları doğrultusunda aldanmaya ve yalanı fark etmemeye eğilimlidir. Çünkü sübjektif ve benmerkezci hale gelmiştir.

“İnsan Olmanın Psikolojisi” kitabının yazarı Abraham Maslow’a göre, kişi, yemek, içmek, barınak, seks gibi fiziksel ihtiyaçların yanı sıra… sevilme, ait olma, kabul görme, kimlik bulma ihtiyaçlarını da doyuma ulaştırabilmek için birçok şeyi feda etmeye hazırdır.

NLP’de İlişki Düzeyleri

İlişkiler değişik düzeylerde kurulur. NLP eğitimcisi Robert Dilts, NLP düşüncesinde yaygın kabul gören mantıksal düzeyler ve nörolojik düzeyler olarak adlandırdığı sistemi kullanıyor. Bunlar bireysel değişim ve uyum kurmayı düşünmek açısından faydalıdır.

İlk düzey çevredir. Nerede? Ne zaman?:

Çevre, içinde bulunduğumuz yer ve birlikte olduğumuz kişilerdir. Bu düzeyde paylaşılan şartlar uyumu yaratır.

İkinci düzey davranışlardır. Ne?:

Bu düzeyde bilinçli eylemlerimiz, yani yaptıklarımız vardır. NLP de davranışlar eylemlerin yanı sıra düşünceleri kapsar. Yaptıklarımız gelişigüzel değil, amaca ulaşmaya yöneliktir.

Üçüncü düzey yeterliliklerdir. Nasıl?:

Bu, beceri düzeyidir. Tutarlı, otomatikleşmiş ve çoğu kez alışkanlık haline gelecek kadar sık yaptığımız davranışlarımız bu düzeydedir. Ayni zamanda düşünme stratejileri ve fiziksel becerileri de kapsar. Bir kişi eğer başarışını “bir seferlik” ya da “hata” olarak açıklıyorsa, onun tekrarlanabileceğini düşünmüyordur, yani henüz yetenek haline gelmemiştir.

Dördüncü düzey, inanç ve değerleri kapsar. Neden?:

Bu düzey, bizim gerçek olduğuna inandığımız ve bizim için önemli olan şeyleri içine alır. İnanç ve değerler, izinler ve yasaklar şekline bürünerek hatırı sayılır bir ölçüye kadar hayatımızı yönlendirir. Geliştirmek istediğimiz ama yapamayacağımıza inandığımız beceriler varsa, yapamayacağımıza inandığımız sürece yapamayız.

Beşinci düzeyde kimlik bulunur. Kim?:

Kimlik, bizim kendimizle ilgili anlayışımızı, bizim kim olduğumuzu ve yaşamdaki misyonumuzun ne olduğunu tanımlayan temel inanç ve değerlerimizdir.

Altıncı düzey maneviyattır:

Bu düzey, başkalarıyla olan bağlantılarımızı ve biz ne kadar kimliğimiz olduğunu düşünsek de, ondan fazlasını içerir. Bu düzeydeki uyum, ilahi literatürde kişinin insanlıkla, evrenle veya Yaratıcı ile bir olması şeklinde betimlenir.

Bu düzeyleri bilmek, kişisel değişimde ve kişisel gelişim çalışmalarında çok faydalıdır. NLP’nin temel taşı olan uyum, değişik düzeylerde yaratılabilir veya yıkılabilir.

NLP’de Bütünlük Nedir?

NLP’de zihin ve bedenin uyum içinde olmasına iç uyum veya bütünlük denir. NLP’de bütünlük, bedensel dilimizin, ses tonumuzun ve kullandığımız sözcüklerin aynı mesajı taşımaları ve bir bütün içinde olmaları anlamına gelir. İnanç ve değerlerimiz eylemlerimizle uyum içindedir, Ancak iç uyum ya da bütünlük mükemmellik değildir. NLP’nin temelinde aynı olayla ilgili farklı görüşlerin değerine önem vermek bulunur. Buna, çoklu betimlemeye sahip olmak adı verilir ve NLP üç farklı bakış açısını öne çıkarır.

Birinci konum, bizim kendi gerçekliğimizdir. Başka insanları göz önüne almaksızın, kendi düşündüklerimiz ve inançlarımız üzerine yoğunlaşmaktır.

İkinci konum, başka kişinin görüsünü dikkate almaktır. Beden dilini uydurmak, ikinci konuma geçmemize yardımcı olur. İletişim, etkileşimli bir süreç olduğuna göre, karşımızdaki kişinin duygu ve düşüncelerini daha iyi anladıkça, iletişim her iki tarafa da isteklerine ulaştıracak şekilde sürdürülebilir.

Üçüncü konum, olaydan kopuk bir dış gözlemci gibi durarak kendimizle diğerleri arasındaki ilişkiyi değerlendirebilme yeteneğidir. Bir durumda bu üç farklı bakış açısına sahip olmaya üçlü tanımlama denir. Uç konum da önemlidir ve başarılı iletişimciler bunların arasında rahatlıkla dolaşabilenlerdir. Akıllıca hareket edebilmek için üç açıya da ihtiyacımız vardır; çünkü bunlar farklıdır ve algılamadaki bu fark, bize zenginlik ve seçenek kazandırır.

NLP’nin Yararları

NLP kişisel deneyimler sonucu elde edilen vasat ve mükemmel sonuçlar arasındaki farkın anlaşılmasına yardımcı olan psikolojik bir tekniktir; bu anlamda başarıya ulaşmak ve kişisel mükemmelliği yakalamak için kişinin tutum ve inançlarını değiştirmeyi amaçlar. NLP hem kişisel, hem de profesyonel yaşamdaki olayları değerlendirmede son derece faydalıdır. Aynı zamanda yönetim ve eğitim alanlarında da etkin olarak kullanılabilir.

NLP her şeyden önce iş yaşamındaki bireyin takım yönetme, sunum, liderlik yeteneği, görüşme ve hedef geliştirme gibi becerilerine ulaşmasına katkıda bulunur.

Bilindiği gibi, insan beyninin sol tarafı “şey” leri ifade etme ve onları ayrıntılı olarak düşünebilmeyle (dil, sayı vs..), sağ tarafı ise hayal gücü, sezgi ve canlandırmayla ilgili becerileri kontrol eder. NLP insan beyninin her iki tarafının da etkin kullanılmasını sağlar.

Başarılı insanların önemli ortak özelliklerinden bir tanesi, başarılarını gerçekleştirmeden önce zihinlerinde yaşatabiliyor olmalarıdır. NLP zihinsel imgeleme tekniğinden faydalanarak kişilerin mesleki olgularla ilgili “zihinsel prova” yapabilmelerini sağlar.

NLP bir kişisel mükemmellik modeli yaratmaya çalıştığı için, kişilerin düşünce süreçlerini daha iyi anlayarak, alışkanlığa dayanan, çoğu zaman bilinçsiz olan davranışlarını kontrol altına alabilmelerini, buradan kalkarak da o ana kadar başarılması imkansız gibi görünen hedeflere ulaşabilmelerini kolaylaştırır.

NLP’nin İş Hayatında Yaraları Nelerdir?

NLP tekniğinin iş yaşamındaki yararlarını şu şekilde sıralayabiliriz:

• Öğrenme sürecini hızlandırır ve öğrenmeyi etkin kılar…
• Değişimi gerçekleştirir, ilgi ve çalışma alanına uygun yönetim biçimi bulunmasını sağlar…
• Duyarlılığı arttırarak davranış ve tutumlardaki titreşimleri sezinleyip yorumlanmasını sağlar..
• Bireysel performansı doruğa çıkarır.
• Yaratıcılığı geliştirir.
• Seçenekleri arttırır, etki alanını genişletir…
• Mükemmelliği hedefler; kişisel mükemmelliğin, örgütsel mükemmelliğe ulaşmasını sağlar..
• Daha etkin iç ve dış iletişimle, mutluluk ve tatmin düzeyini yükseltir. Böylece aidiyet duygusunu geliştirir.
• Motivasyonu arttırır…
• Bireyin takım yönetme becerisi, sunum ve liderlik yeteneği, görüşme ve hedef yerleştirme yeteneklerini geliştirir…

NLP’nin Özel Hayatta Yararları Nelerdir?

İnsanların yaşamları süresince ne istedikleri, önemli sorulardan birisidir. Genelde insanlar, istemedikleri problemler üzerinde odaklanmaya eğilimlidir. NLP insanın amaçlarına kısa sürede ulaşması ve problemlerine çözüm getirmek için hedefler oluşturmasını sağlar.

İnsanların başarılarının çoğu, etkili bir iletişim yeteneğine bağlıdır. Diğerleriyle etkili bir iletişim kurma yeteneğimiz ve onların nasıl düşündüklerini anlamak, yaşamımızın kalitesini yükseltir. NLP insanların güçlü bir iletişim becerisine sahip olmasına yol açar.

NLP herhangi bir şeyi sunarken veya insanlarla iletişimde bulunurken, tümden uyumlu ifadenin kullanılmasını önerir. Zihinsel uyum iç huzuru, fiziksel uyum ise sağlığı temsil eder. Uyum aynı zamanda mükemmel ilişkiler kurmak için elde edilmesi gereken bir beceridir.

Tümden uyumlu ifade için, örneğin, kullandığımız ses tonunun, el, kol, vücut hareketlerinin, bir diğer ifadeyle beden dilinin ve sözcüklerin (içeriğinin) tümünün aynı mesajı verecek tarzda anlam taşıması gerekir. İletmek istediğimiz mesajla mesajı iletme tarzımız birbirine uyumlu olup birbirini desteklemelidir. Böylece karşımızdakine mesaj iletirken, tarzımızdaki heyecan ve inanç, dinleyicilerde bıraktığımız güçlü izlenim ve sunumumuzun esas içeriği” tümden uyumlu bir ifade” içinde olur.

Diğer insanların nasıl düşündüğü ve neler hissettiğini anlamak, başarılı bir iletişimin temeli olan uyumlu ilişkiyi kurmada yaşamsal bir öneme sahiptir. En iyi NLP eğitimleri tümden uyumlu ilişkinin nasıl kurulup sürdürülebileceği konusunda yol gösterir. Bu nedenle, kişi öncelikle kendine şu soruları sormalıdır.

• Neyi gerçekleştirmek istiyorum?
• Mesajımı iletmenin en iyi yolu nedir?
• Uyumlu ilişkiyi nasıl gerçekleştirebilir ve sürdürebilirim?
• İletmek için en iyi kişi ben miyim?
• Karşımdakiler beni nasıl algılar?

Görüldüğü gibi ne istediğimizi ve arzu ettiğimiz sonucun işimiz ve yaşamımızın diğer yönleri üzerinde nasıl etkisi olabileceğini bilmemiz için, önce kendimizle iletişim (öz iletişim) kurmamız gerekecektir.

Daha sonra bir başkasının zihnine girerek olan biteni onların gördüğü gibi görmeliyiz ki, ilettiğimiz mesajlar onlar için bir anlam ifade etsin. Eğer bu sağlanmazsa, sunumumuz ne kadar zekice olursa olsun, başarılı olmak mümkün değildir. Bu yüzden başarılı bir iletişim, sözcükler ve gözlemlenebilir davranışların uyumunu gerekli kılar. Kullanılan araç ne olursa olsun, doğru iletişim, yani asıl anlamı bir beyinden diğerine aktarmak, bilinçli bir şekilde nadiren görülen, gerçekten de en ufak bir jest, el-kol hareketi ya da ses tonu, çevremizce kolaylıkla yanlış anlaşılabilmektedir.

Mesela bir genel müdürün geçici olarak işten çıkarmaların ardından personelinin güvenini tazelemeye yönelik özenle hazırlanmış bir konuşması, personel tarafından tamamen yanlış yorumlanmış, amacına ulaşmak bir yana, korku ve güvensizlik yaratıp verimi tabana düşürmüştür.

İsteklerimizi olumlu sözcüklerle ifade etme, bilinçsiz tüm davranışlarımızın yönlendirildiği yer olan beynimize doğru mesajı vermekle kalmaz, kendimizi daha iyi hissetmemizi de sağlar.

Birbirleriyle konuşmakta olan insanlar arasında uyumlu ilişki kurulmasının işaretlerinden biri, aynı fiziksel duruş ve tavırları benimsemeye eğilimli olmalarıdır. Bu durum, aynalama olarak bilinmektedir. Bu uyuşma, sesin hızı, yüksekliği ve tonun uyuşmasına kadar gidebilir. iyi iletişimciler, bilinçli bir anlamda, düşünmeden uyuşurlar ve bunu birbirleriyle iyi anlaşan insanlarda evrensel olarak gözleyebiliriz.